مرور توصیفی کج‌فهمی‌ها و راهکارهای آموزشی در آموزش مفهوم انرژی
کد مقاله : 1042-HAF6 (R1)
نویسندگان
مهسا مرادی *1، یاور محمدی2
1گروه آموزش علوم تجربی،دانشگاه فرهنگیان
2گروه آموزش فیزیک، دانشگاه فرهنگیان
چکیده مقاله
این مطالعه با هدف شناسایی و تحلیل کج‌فهمی‌های رایج دانش‌آموزان در مبحث «انرژی» و زیرمجموعه‌های آن، شامل مفاهیم انرژی، انواع آن، تبدیل و انتقال انرژی، پایستگی انرژی و توان، انجام شد. روش پژوهش از نوع مرور نظام‌مند منابع بود و ۴۹ مطالعه داخلی و بین‌المللی منتشرشده بین سال‌های ۱۹۷۹ تا ۲۰۲۵ بررسی شد. یافته‌ها نشان داد کج‌فهمی‌ها در سه سطح مفهومی، زبانی و آموزشی شکل می‌گیرند؛ از جمله برداشت نادرست از «مصرف انرژی»، یکسان‌انگاری «توان» و «انرژی»، تصور ذخیره‌سازی انرژی بدون تغییر شکل و درک نادرست انتقال انرژی. عوامل مؤثر شامل آموزش حفظی، انتزاعی بودن مفاهیم، فقدان پیوند با زندگی واقعی، به‌کارگیری زبان روزمره و ضعف طراحی کتاب‌های درسی و ارزشیابی بود. مطالعه حاضر همچنین راهکارهایی مانند فعالیت‌های آزمایشگاهی و شبیه‌سازی، تکالیف مفهومی، ارزشیابی مبتنی بر تبیین و مثال‌های کاربردی ارائه کرد. نتایج نشان می‌دهد به‌کارگیری رویکردهای فعال و اصلاح‌محور می‌تواند در ارتقای درک مفهومی دانش‌آموزان و کیفیت آموزش علوم مؤثر باشد.
کلیدواژه ها
کج فهمی، انرژی، تدریس علوم، مرور توصیفی
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی