| پرورش مهارت فرضیهسازی در دانشآموزان متوسطه با استفاده از آزمایشهای ساده فیزیکی: یک مطالعه کیفی |
| کد مقاله : 1072-HAF6 (R1) |
| نویسندگان |
|
فاطمه ابویی * گروه آموزش فیزیک، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران |
| چکیده مقاله |
| هدف این پژوهش بررسی نقش آزمایشهای ساده و کمهزینه فیزیک در تقویت مهارت فرضیهسازی و ارتقای تفکر علمی در دانشآموزان دوره متوسطه است. فرضیهسازی یکی از ارکان چرخه یادگیری علمی و پیونددهنده مشاهده، پیشبینی و استدلال محسوب میشود. در این مطالعه کیفی–تحلیلی، پنج آزمایش قابلاجرا در کلاس فیزیک انتخاب شد تا دانشآموزان امکان طرح فرضیه و آزمون تجربی آن را داشته باشند. دادهها با استفاده از مشاهده کلاسی، تحلیل طرح درس معلمان و مصاحبه نیمهساختاریافته گردآوری و بر اساس الگوی پنجمرحلهای یادگیری مبتنی بر کاوشگری (درگیرسازی، کاوش، توضیح، گسترش و ارزشیابی) تحلیل شد. جامعه پژوهش شامل معلمان فیزیک و دانشآموزان دوره دوم متوسطه سه دبیرستان دولتی شهر یزد بود که از میان آنها ۱۲ دانشآموز و ۴۵ معلم بهصورت هدفمند انتخاب شدند و در یک دوره سهماهه در مطالعه شرکت کردند. نتایج نشان داد آغاز یادگیری از مشاهده پدیدههای ساده و حرکت تدریجی بهسوی آزمون فرضیه، موجب بهبود معنادار مهارت استدلال، تحلیل دادهها، مشارکت علمی و درک ماهیت پویا و شواهدمحور علم میشود. همچنین مسیر «پرسش → فرضیه → آزمایش» اثربخشی بیشتری نسبت به آموزش مستقیم نتایج علمی داشت. پیشنهاد میشود معلمان فیزیک با نقش تسهیلگر و با بهرهگیری از آزمایشهای ساده و دسترسپذیر، زمینه پرورش تفکر علمی و توان فرضیهسازی را در دانشآموزان فراهم کنند. |
| کلیدواژه ها |
| آموزش فیزیک، فرضیه سازی، آزمایش های ساده، یادگیری مبتنی بر کاوشگری، تفکر علمی، آموزش پژوهش محور. |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر |
