طراحی و اجرای فعالیت‌های آموزش پژوهش‌محور در پژوهش‌سراهای ایران: مطالعه‌ای کیفی
کد مقاله : 1090-HAF6
نویسندگان
زهرا ابتهاج *1، علیرضا مقصودی2، زهرا منصوریان3
1آموزش و پرورش
2دانشگاه فرهنگیان شهید پاکنژاد یزد
3اداره آموزش و پرورش شهرضا
چکیده مقاله
در عصر حاضر، با گسترش سریع علم و فناوری و نقش فزاینده‌ی هوش مصنوعی در تسهیل دسترسی به دانش و حل مسائل پیچیده، روش‌های سنتی تدریس پاسخگوی نیازهای آموزشی نیستند. امروزه رویکردهای آموزشی مورد نیاز است که فراتر از انتقال اطلاعات عمل کرده و به پرورش دانش‌آموزانی پرسشگر، منتقد و خلاق بپردازند؛ دانش‌آموزانی که بتوانند آموخته‌های خود را در زندگی واقعی به کار گرفته و در حل مسائل دنیای واقعی مشارکت کنند. یکی از رویکردهای مؤثر در این زمینه، آموزش پژوهش‌محور است.
پژوهش حاضر برای نخستین بار مدل اجرای آموزش پژوهش‌محور در پژوهش‌سراهای دانش‌آموزی ایران را تبیین می‌کند. همچنین، با توجه به محدودیت‌های اجرایی و انگیزشی کلاس‌های فیزیک در مدارس، پیشنهاد می‌شود که این الگو از طریق بازدیدهای علمی و کارگاه‌های عملی در پژوهش‌سراها اجرایی شود. روش پژوهشی حاضر بر دو رویکرد مکمل استوار است: مرور نظام‌مند ادبیات برای تحلیل مبانی نظری و تجربی آموزش پژوهش‌محور، و نیز مشاهدات میدانی کیفی در پژوهش‌سرای دانش‌آموزی استاد طاهر شهرضا با مشارکت بیش از ۲۳۰۰ دانش‌آموز.
یافته‌ها نشان داد که اجرای این الگو موجب افزایش انگیزه‌ی درونی، مشارکت فعال، درگیری شناختی و بهبود کیفیت یادگیری شده و دانش‌آموزان را از دریافت‌کنندگان منفعل محتوا به کاوشگران و سازندگان معنا تبدیل می‌کند. با توجه به ماهیت کیفی پژوهش، امکان سنجش کمی مؤلفه‌های شناختی و نگرشی فراهم نبود و پژوهش‌های آینده می‌توانند این مؤلفه‌ها را با ابزارهای معتبر کمی بررسی کنند.
کلیدواژه ها
یادگیری پژوهش‌محور، آموزش فیزیک، پژوهش‌سراهای دانش‌آموزی، درگیری شناختی، یادگیری فعال، کاوش علمی
وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر