| انقلاب کوپرنیکی به مثابه یک گذار پارادایمی: تحلیل تاریخی–فلسفی و کاربستهای آن در آموزش علوم دوره متوسطه |
| کد مقاله : 1185-HAF6 |
| نویسندگان |
|
کوثر حُسنی * گروه آموزش فیزیک، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران. |
| چکیده مقاله |
| چکیده: انقلاب کوپرنیکی یکی از برجستهترین نمونههای گذار پارادایمی در تاریخ علم است که با کنار گذاشته شدن نظام زمینمرکزی بطلمیوسی و استقرار مدل خورشیدمرکزی، ساختار تبیینی نجوم و مبانی معرفتشناختی آن را دگرگون ساخت. این پژوهش با رویکرد تحلیل تاریخی–فلسفی، به بررسی زمینههای شکلگیری این تحول، ناهنجاریهای رصدی و هندسی مدل بطلمیوسی، و نقش مفروضات فلسفی در تقویت یا تضعیف دو پارادایم رقیب میپردازد. تحلیل انجامشده نشان میدهد که انقلاب کوپرنیکی نتیجه اصلاح تدریجی نبود، بلکه حاصل تغییر بنیادین در پیشفرضها درباره جایگاه زمین، ماهیت حرکت اجرام آسمانی و شیوه تبیین علمی بود؛ تغییری که مسیر شکلگیری نجوم مدرن را از کپلر و گالیله تا نیوتن هموار ساخت. از منظر آموزشی، این رویداد نمونهای ارزشمند برای تقویت درک دانشآموزان از ماهیت علم، نقش شواهد تجربی، و پویایی تحول نظریهها به شمار میآید. بهکارگیری مطالعه موردی انقلاب کوپرنیکی در تدریس مفاهیم نجومی دوره متوسطه میتواند با ایجاد تعارض شناختی، مقایسه مدلهای علمی و تحلیل شواهد، موجب تعمیق یادگیری، تقویت تفکر انتقادی و افزایش مشارکت فعال دانشآموزان شود. یافتههای پژوهش بیانگر آن است که ادغام تاریخ علم در آموزش، بهویژه با محوریت انقلاب کوپرنیکی، رویکردی مؤثر برای ارتقای سواد علمی و تربیت اندیشه تحلیلی در فراگیران است. |
| کلیدواژه ها |
| واژگان کلیدی: انقلاب کوپرنیکی، گذار پارادایمی، تاریخ علم، آموزش علوم، تربیت علمی، تغییر مفهوم. |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر |
