طراحی یک فعالیت پژوهش محور برای بهبود درک مفهومی میدان مغناطیسی در آموزش فیزیک
کد مقاله : 1232-HAF6 (R1)
نویسندگان
سمانه طالبی میدان قلعه1، سمیه کیانی *2
1گروه آموزش فیزیک، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.
2گروه آموزشی فیزیک، دانشگاه فرهنگیان، 889-14665 تهران، ایران.
چکیده مقاله
میدان مغناطیسی یکی از مفاهیم انتزاعی در آموزش فیزیک مقدماتی است و بسیاری از فراگیران در درک ساختار خطوط میدان، جهت‌گیری برداری و تغییرات شدت میدان با فاصله با چالش‌های جدی مواجه‌اند. پژوهش حاضر با هدف طراحی و تحلیل یک فعالیت پژوهش‌محور برای بهبود درک مفهومی این موضوع انجام شده است. فعالیت آموزشی با استفاده از ابزارهای ساده‌ای مانند آهنربای میله‌ای، براده‌های آهن، قطب‌نما و سیم حامل جریان طراحی شد و شامل پنج گام اکتشافی بود: مشاهده خطوط میدان، تعیین جهت برداری میدان با قطب‌نما، بررسی تغییرات شدت با فاصله، مطالعه میدان ناشی از جریان الکتریکی و تحلیل رابطه توان بین شدت میدان و فاصله. روش پژوهش از نوع طراحی آموزشی بوده و داده‌ها از طریق مشاهده رفتار فراگیران، تحلیل پاسخ‌ها و بررسی نمودارهای ترسیمی جمع‌آوری شد. نتایج نشان می‌دهد که این فعالیت، گذار مفهومی فراگیران از برداشت‌های سطحی به مدل‌های علمی را تسهیل می‌کند و درک ایشان را نسبت به ویژگی‌های هندسی و برداری میدان مغناطیسی به‌طور چشمگیری بهبود می‌بخشد. این رویکرد موجب افزایش درگیری شناختی، تقویت مهارت‌های مشاهده و تحلیل داده و ارتقای توانایی مدل‌سازی فیزیکی می‌شود. یافته‌ها بیانگر آن است که فعالیت‌های پژوهش‌محور، به‌ویژه با ابزارهای ساده و قابل‌دسترس، می‌توانند روشی مؤثر برای آموزش مفاهیم پیچیده‌ای مانند میدان مغناطیسی در فیزیک پایه باشند.
کلیدواژه ها
میدان مغناطیسی ، پژوهش محور، یادگیری فعال، خطوط میدان، قطب نما، آموزش فیزیک
وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر