تحلیل اشتباهات مفهومی دانش‌آموزان درباره فشار و ارائه یک الگوی آموزشی فعال برای اصلاح آن‌ها
کد مقاله : 1243-HAF6 (R1)
نویسندگان
مرضیه کمالی1، امینه میری1، زهرا کریمی1، فاطمه مهری1، سمیه کیانی *2
1گروه فیزیک، دانشگاه فرهنگیان، صندوق پستی ۸۸۹-۱۴۶۶۵، تهران، ایران.
2گروه آموزش فیزیک، دانشگاه فرهنگیان، صندوق پستی ۸۸۹-۱۴۶۶۵، تهران، ایران.
چکیده مقاله
مفهوم فشار از موضوعات کلیدی فیزیک پایه دهم است، اما بسیاری از دانش‌آموزان در درک رابطه میان فشار، نیرو و مساحت با چالش‌های جدی و کج‌فهمی‌های پایدار مواجه‌اند. اشتباهاتی همچون برابر دانستن فشار با نیرو، درک نادرست از نقش سطح تماس، تفسیر اشتباه فشار مایع، و ناتوانی در تحلیل موقعیت‌های واقعی، از جمله مشکلات رایج در کلاس‌های درس هستند. این پژوهش با هدف تحلیل دقیق این اشتباهات مفهومی و ارائه یک الگوی آموزشی فعال برای اصلاح آن‌ها انجام شده است. روش پژوهش توصیفی–تحلیلی و مبتنی بر مشاهده مستقیم، تحلیل پاسخ‌های دانش‌آموزان و بررسی رفتار آنان در موقعیت‌های حل مسئله بوده است. بر اساس یافته‌ها، چهار دسته کج‌فهمی اصلی شناسایی شد: درک نادرست از نسبت فشار، تصور غلط درباره اثر عمق و چگالی، تفسیر نادرست فشار هوا، و ناتوانی در تفکیک کمیت‌های اسکالر و برداری. برای اصلاح این خطاها، یک الگوی آموزشی فعال مبتنی بر چرخهE 5 و فعالیت‌های آزمایشگاهی ساده طراحی شد. نتایج نشان می‌دهد که استفاده از فعالیت‌های تجربه‌محور، ایجاد تعارض شناختی و هدایت دانش‌آموز برای ساخت تدریجی مدل علمی، نقش مهمی در اصلاح کج‌فهمی‌ها و ارتقای درک مفهومی دارد. این پژوهش می‌تواند به‌عنوان چارچوبی عملی برای تدریس مؤثر مفهوم فشار در دوره متوسطه مورد استفاده قرار گیرد.
کلیدواژه ها
واژگان کلیدی: فشار، اشتباهات مفهومی، یادگیری فعال، الگویE5، آموزش فیزیک، فشار مایع.
وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر